لیکوال : حاجی بیانزی
بســــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــم الله الرحالرحییــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــم
د هیواد معضلی د حل شه او یواځنی لیــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــار
دویمــــه برخه
د هند او پاکستــان بیـــــلیدل
اول به دا خبره وکړو چه انګریزان ولی او په څه ډول نوړو ملکونو ته سفر کوی او بیا ډ هغه ملکونو خپلواکی او د ځمکی د تمامبت سرنوشت په خپل لاس کی نیسی.
په نړی کی دیر قومونه اوسیږی ، هر قوم ، د دوی د فطرت ، چاپیریال ، او پوهی په اساس څانته څانته څانګړتیاوی لری ځه شی او ځه بدی وی لکه عربان او یا پشتانه په نړی کی دیر غیرتی او پا شهامته قومونه دی مګر په څنګ کی د نورو پرتله جاهلیت هم لری ، انګریزان بیا دیر فریب کاره او مکار قوم دی ولی په څنګ کی پوهه هم لری او دیر لری فکر لری او دیر شه لنډ محاله او اوږد محاله پلانونه جوړوی چه ځینی پلانونه یی ځو سوه کلونه هم نیسی د خبلو پلانونو دیر خیال ساتی ، هر حکومت جه راځی لنډمحاله پلانونه بدلولای شی مګر اوږد محاله ڼّه شی بدلولای مګر داچه تاکتیک یی وربدل کړی او بس.
انګریزانو له پخوا هم ځانګړی پوهه درلوده مګر کله چه اسلام نړی ته راغی د سولی او ورورولی په پیغام برسیره په ساینس او د هغه وخت تکنالوجی کی یی هم نړیوال ریکارد مات کړو او دنړی ګوټ ګوټ ته په دیر کم وخت او کم مقاومت ورسید او خلکو به خپله خوش کړو چه هسپانیه او جنوب شرقی اروپا هیوادونو ته یی د لمر پلوشی و زلیدی او اروپا ته یی نوی د سولی او ورورولی تمدن نقل کړو او ځو سوه کلونه یی خپل هنر او بوهه اروپایانو تّه په نمایش پریشوده اروپایانو په ځانګری دول سپین نسلی اروپاییانو د اسلام ځخه مادی ګتی لاس ته راوړی مګر د اسلام معنوی برخی نه یی انکار وکړو په دی خاطر چه � �سلام په اروپا کی سیاسی قدرت ته ونه رسیږی او ددی پرځای چه د اسلام د نوی بدلون په اروپا کی نماځنه او یا استقبال وکړی د اسلام د محوه کولو ډپاره یی دول دول پلمی جوړی کړی چه ددی پلمو پلان جوړونګی انګریزان وو او دا پلمی بریالیتوب ته هم ورسیدی او مسلامانان له اروپا راووتل ( دا به هم ومنم چه د دوی پلانونونو اول مسلامانان په ځپلو کی سره واجول) او بیا ددوی ور پسی پلانونه یو دپل پسی بریالیتوب ته ورسیدل .
له هماغه وخته کله چه انګریزانو ولیدل چه دوی له دی پلانونو ځخه د نوری نړی به تسخیر کی هم کار اخستلی شی نو ورو ورو یی د خبل استعمار لمن هر ی خواته خپره کړه تر خو ّهند ته هم راورسیدل ، هر ملک ته به چه تلل اول به یی سیاحان لیږل چه د هغه ملک په هکله چه ځه لری پوره معلوما ت ته لاس ته راوړی ، په دویمه مرحله کی به واړه تجاران هلته ولیږل شول او هغه سودا ګړو به دیر شه مال په ارزان قیمت مارکیت او پازار ته عرضه کړو تر هغی چه تول پازار به یی له هغه ملکه ونیوه او لویو سوداګرو ته به زمینه مساعده شوه په دریمه مرحله چه لوی تجاران به راغلل هغوی به د خپلو پانګو د ساتلو په پلمه سکیورتی قواوی د خان سره ساتلی او ورو ورو یی ددغو شمیر او قوت زیاتوو او منظم قطعات به یی ورته جوړ کړو. به دغه وخت کی هند مرکزی حکومت نه درلود ملوک الطوایفی وی د راحاګانو په واسطه اداره کیدی مګر د دوی تر منځ کش مکش نه وو لکه ددی اماراتو ته ورته په خپلو منخو کی یی همکاری هم درلوده مګر سیاسی پوهه یی نه لرله ، نو انګریزانو له دی خلیګاه لویه ګته بورته کړه ، ځلورمه مرحله کی یی دا راجا کان یو د بل په مقابل کی سره واجول ، د دوست او دشمن دواړو سره یی اړیکی ټنګی کړی او د بلی خوا د هند دبیلو زبو ، قومونو ، دینونو ، مذهبونو او سیاسیونو تر منځ هم نفاق واجووو ا� � په دیر لږ وخت کی بریالی شول چه د هند ټوله قاره په ځپل قابو کی راولی .
خپله خبره به لنډه کړم انګریزانو په هند ځوسوه کاله حکومت وکړو دا دیر اوږد بحث دی زه به یی اخری برخی ته راشم چه هغه د هند د لوی فاری ویشلو پروسه وه او یا د هند نه د انګریزانو راوتلو پروسه وه :
د انګریزانو په مقابل کی د خوزشت او مقاومت یا د انګریزانو د امبراطوری به مقابل کی پاځون مفکوره هم د تولی مظلومی بشری اواسلامی نړی علامه او د افغانانو ستر بچی افغان سید جمال دین په عالمانه لارشودنو او عملی ګامونو پّه واسطه نه یواخی په هند بلکه په ټوله اسلامی نړی کی رامنځته شوه او حتی دغه ستر لارشود ، لارشودنی دنړی د ټولو مظلومو ولسونو زړونه راویش کړل او د ظلم د مقابلی توان یی ورکړو. دا هم ځانته بحث دی چه په مناسب وخت کی به پری خبری وشی . په هند کی پاسون د بلوغ مرحلی ته ورسید چه ددی پاسون مخ کشان هم پشتانه وو چه ځه په هند کی وو چه د پټان په نوم یادیږی ا و هم له افغانستان ځخه خلک دغزا په نوم تلل ځکه چه هغه وخت هند ځمونږ سره خوا به خوا پروت وو، لندا دا چه انګریزان پوهیدل چه زمونږ ورځ پشتنو راخرابه کړی ده نو اول کار یی د پشتنو د کمزوری د باره د پشتنو نیمای کول وو دی کار د اوږد محال پلان د پاره ورته دیره ګته وکړه مګر دهغه وخت اور یی پری مړ نه کړی شو ،
ورخ په ورخ د خپلواکی چیغی تودیدی او د انګریزانو په ضد عملی جهاد شړوع شو او هندوانو هم به دی چنګ کی د مسلمانانو تر شا ولاړ وو ، نو کله چه انګریزانو ولیده چه ددی اورمړه کیدو دپاره نوری لیاری چاری نه لری نو د لوی هند د ویشلو په فکر کی شول د هند په ویشلو کی د دوی ځو لوی ګټی وی ، اوله دا جه هند به د دوی له پوره واکه ونه وځی صرف انګریزان به هلته فزیکی شتون نه لری او د دوی اوسنی پوستونه به هندوان ، مسامانان او سکان اشغال کړی او دا به د هند او باکستان سرمایه داران وی د کامن ولت به نوم به دوی د انګریزانو سره د ویزی اخستلو ته اړه نه لری ، یواخی د سرمایه دارو خلکو او لاد به دا مصارف تر سره کولی شی چه لوړ تعلیمات به برطانیه کی اخری درجی ته ورسوی او هلته به په هغو پوهنتونونو کی دا خلیدل چه د هغو د غلام کیدو د پاره بکی ځانګړی استادانو درس ورکوو او ددی دواړو ملکونو حکومت والا به تول دوی وی او ځمونږ پالیسی به عملی کوی او به اوایلو کی یی هم داسی کسان به دواړو خواو کی مقرر کړو چه په هماغه پوهنتونونو کی یی دیپلومی اخستی وی لکه علی جناح ، مهماتما ګاندی او نور عالی رتبه مامورین . لندا داجه له هند ځځه پاکستان داسلام په نوم بیل شواو مرکز یی ورته هم اسلام اباد جوړ کړو .
دوهمه ګته د هند په ویشلو کی د مسلمانانو کمزوری کیده وو، هند په هغ وخت کی ۴۵۰میلونه شمیره درلوده چه دریمه برخه یی مسلمانان وو مګر مسلمانان له یوه خوا اسلامی او دنیاوی لوړ تعلیمات درلودل د حکومت لوړی چوکی یی اداره کولی او هم زیات وخت به هند باندی دا فغانیستان پاجاهانو حکومت کړی دی اوبل د اسلام دین یواځینی دین وو هلته چه هره ورځ به ورته له هری خوا خلک جذبیدل او مسلمانیدل او د هندوانو یا سکانو سره یی دیره شه ګذاره لرله به دی نه خفه کیدل چه مسامانان دی سیاسی قدرت ولری او بله داچه سیکان او هندوانو د بزنس او نورو تجارتونو سره مینه درلوده د حکومت داری سر� � یی دیره مینه نه وه ځکه خو چه هر ځوک هند ته ولاړ شی په دیر کم مقاومت د هند حکومت نیسی تر هغی چه ددوی دینی او قومی مقدساتو ته به احترام ګوری دوی هغه حکومت ته ځه نه وایی ، نو دیر امکانات وو چه به راتلونکو کلونو کی د ټول هند خلک به اسلام مشرف شوی وی او یا مسامانان هلته فاطع اکثریت خپل کړی وی او که دا کار شوی وی نو هند به په نړی کی د مسلمانو دیر لوی او قوی مرکز جوړ شوی وی دا دیره لویه ویره وه انګریزانو ته نو د باکستان به چلا کولو یی مسلامنان به هند کی دیر زیات کمزوری کړل او به مفابل کی هندوانو ته یی قوت او حکومتی هویت ورکړو او هعه مسلمانان چه د باکستان په ن امه بیل شو هغه هم د انګریز او یا د انګریز د خوری (علی جناح ) به ریاست(چه د مسلم لیک په نوم ګوند ورته انګریزانو جورکړ) اداره کیدو،مسلم لیک ( چه په اصلکی د انګریز لیک باید ورته ویل کیدی ) لکه د امریکا د جمهوریت ګوند په شان د پاکستان ټول سرمایه داران پکی دی پاکستان کی هر ځه د انګریزانو دی صرف پاکستاینان کار کوی حتی ګاړی یی هم د برطانی په لاس چلیږی او د اخترو ورخ هم له هعه ځایه اټکل کیږی ، او باکستان ته وویل شو جه تاسی کی خمونږ وینه ګده شوی ده نو خمونږ میراث ستاسی دی او دبلی خوا تاسی صرف مامورین یاست نو هغه بشتانه جه مونږ رابیل کړی دی هغه هم به کنترول کی � �ساتی زه مو شاته ولاړ یم .
اوس مو ایله د ماشوړی سر پیدا کړو هغه جه ما عنوان ورکړی وو چه( د هیواد د معضلی د حل شه او یواځنی لیار )دا به په دریمه برخه کی پری خومن الله التوفیق بری وکړو
–
Follow