لیکوال: جمال کټوازی
هر هیواد خپلې ملي لنډ مها له او اوږد مها له ګتې لري. کوم وخت چې د دوو یا ډیرو هیوادونو تر منځ کوم تړون لاسلیک کیږي، نو د هیوادو نو استازي تر لو یې کچې هڅې کوي تر ځو د خپل هیواد ملې لنډ مها له او اوږد مها له ګټې په نظر کې و نیسې. زمونږ ګران هیواد افغا نستان په دا اخیرو لسیزو کې دډیرو نا ورینونو سره مخا مخ شوی. د نړی او د سیمې ځينی هیوادونو تر خپله وسه زیار ایستلی، تر څو د خپلو سیا سي، نظا مي او اقتصا دي ګټو په خا طر زمونږ هیواد د جګړو ډګر وګرزوي. چې دا لو به اوس هم لا روانه ده!
سترا تیژیکې تړون:
تړون (قرارداد) ددوو یا ډیرو خواوو تر منځ د حتمې پلي کیدو پر یکړه لیک ته وایې، چې د ځا نکړو ژمنو د تر سره کیدو لپاره لا سلیک او تر سره کیږي.
د دوو هیوادونو تر منځ تړون د هیوادونو د پا رلما نو نو له خواه هو کړي ته اړ تیا لري او د پار لما نو نو هو کړه حتمې ده.
سترا تسژیکې اعلا میه:
اعلا میه یو داسي سند ته ویل کیږي، چې هغه ددوو یا ډیرو خواوو تر منځ د ځا نګړو ژمنو د پوره کیدو لپاره لا سلیک او تر سره کیږی، خو کوم ځا نګړی حقو قي وړتیا نلری. اعلا میه کیدای شي، چې ددوو هیوادونو د حکو متنو د استازو تر منخ لاسیک شي. د دووهیوادونو تر منځ اعلا میه د هیوادونو دپار لمانونو هو کړي ته اړ تیا نه لري.
ملی ګټي:
د هر هیواد ملی ګتې د هغه هیواد په ځمکنۍ بشپړ تیا، سیا سي نظام او همدارنګه تو لنیز، سیا سي، تا ریخي، فر هنګي، ملي او اقتصادي ارزښتنو کې نغښتي دي.
د افغا نستان لنډ مها له او اوږ مها له ګټي
۱- دافغا نستان د ځمکنی بشبړ تیا نه په بشپړه تو ګه دفاع.
۲- د ملي اردو او ملی پو لیسو په پښو درول، تر څو ملی پولیس او ملي اردو په هیواد کې د بشپړ امنیت د را وستلو وړتیا تر لاسه کړي.
۳- د ا قتصاد ی بنسټیزه پروژو به پښودرول یا بیا رغونه او داسي نور…..
۴- په هیواد کي د مختلفو قو مونو تر منځ د ملی یوالې د را وستلو او سا تولو لپاره ګړندۍ هڅې.
د افغان اوامریکا یې چارواکو تر منځ د تړون د محتوا په هکله د اندونو تو پیرونه.
دافغا نی چارواکو غوښتني :
۱- په افغا نستان کې د امریکا یې سر تیرو شتون قا نو ني کول ( دهغوئ چلند با ید د افغا نستان د قو انینو سره سم وي).
۲-امر یکا یان با ید دشپي عملیات بند کړي.
۳- امریکا با ید په افغا نستان کې خپل زندانونه وتړی.
۴- ټو لي مر ستي با ید دافغا نستان ددولت له خواه ولګول شي.
۵- د افغا نستان په اقتصادي بنسټیزو پروژو کي با ید امریکا پا نګه اچونه وکړي.
د افغا نستان او امریکا تر منځ سیا سي، اقتصادي او نظا مي انډول.
۱- په سیا سي، اقتصادي او نظا مي اړخونو کې افغا نستان د امریکا یا نو مر ستي ته اړتیا لري. که چیر ته د امریکا او نړیوالې ټولنې مر ستي نوي،نو شا ید چې د افغا نستان دولت به د دي وړتیا ونلري تر څو د خپل دولت د کار کونکو د یوي میا شتي معا شو نه ورکړي؟
۲- په نظا مې لحا ظ ، افغا نستان د ځینې ګا ونډیو هیوادنو تر ګواښ لاندي ده. اود افغا نستان امنیتي ځواکونه نشي کولی چې په یوازی سر د هیواد د فا ع وکړي.
۳- د افغا نستان ملي اردو او ملي پوځ په یوازی سر د دي وړتیا نلری، چي په هیواد کي د بشپړ امنیت را وستولو جو ګه شې.
۴- افغا نان د خپل هیواد دبیا رغونې کا بو په ټولوبر خو کې د امریکا او نورو نړیوالو مر ستو ته اړتیا لر.
خو امریکا یان هم په افغا نستان کی بیا خپلی سیاسي، اقتصا دی او نظا مي ګټې لري.
۱- د افغا نستان او منځنی اسیا د ځینو هیوادونو لکه د تر کمنسان د کا سپین د سمندر ګې طبعي زیر مو ته ځان رسول
۲- د سیمې او د افغا نستان د ځینې ګا ونډیو هیوادونو ترنظامې اغیزي لا ندي را وستل او داسي نور……
دتړون د لاسیک کو لو لپاره د افغا نستان دولت تر مخ پرتي ستو نځي.
۱- د کورنی ملا تړ نشتو الی او په افغا نستان کې د ځیني کورنی کړییوو مخا لفت.
۲- بهر نی ملا تړ ( د ګاوندیا نو او د سیمی هیوادونو ملا تړ) نشتوالی او د ګاونډیوو او سیمی هیوادونو اند یښني
۳- د افغانستان او امریکا تر منځ د سیاسي، نظا مې او اقتصا دي انډول نشتوالی.
۴- په پارلمان کې کډوډي.